Μια συνέντευξη της Κέλλυς Σώκου

momandbabe

Το συγκλονιστικότερο ίσως όλων στην κουβέντα που ακολουθεί με τον Γιώργο Λιόση, διευθυντή του Νεογνολογικού Τμήματος του νοσοκομείου «Έλενα Βενιζέλου» και μέλος της Εθνικής Επιτροπής Θηλασμού, είναι η πληροφορία πως η μοναδική τράπεζα μητρικού γάλακτος που υπάρχει στην Ελλάδα, λειτουργεί από το 1947.

Και από τότε μέχρι σήμερα, σχεδόν 70 χρόνια μετά, δεν έχει γίνει καμία προσπάθεια να φτιαχτεί άλλη.

Έτσι, η πλειονότητα των μωρών που χρειάζονται συμπλήρωμα για διάφορους λόγους, τρέφεται με φόρμουλα, εκτός από εκείνα που έτυχε να γεννηθούν στο Έλενα.

Επαναλαμβάνω: εδώ και 60+ χρόνια.

Δεν θα αναφερθώ τώρα στη σημασία ύπαρξης τραπεζών γάλακτος (επιφυλάσσομαι για το μέλλον), διότι θα βαρεθείτε να διαβάσετε τη συνέντευξη που ακολουθεί με τον κατεξοχήν προασπιστή του θηλασμού των πρόωρων.

Ο Γιώργος Λιόσης είναι ο νεογνολόγος, από τον οποίο δεν θα ακούσετε μάλλον ποτέ «δώσε λίγο ξένο να πάρει λίγο βάρος και βλέπουμε».

Είναι ο άνθρωπος που άκουσα με καημό να λέει πως στην Ελλάδα υστερούμε σημαντικά στην ψυχολογική υποστήριξη των γονέων όσο το νεογνό νοσηλεύεται αλλά και στο μετά, αφού τα μωρά βγουν από τις ΜΕΝΝ.

Είναι ο ίδιος που μου έδωσε τουλάχιστον έναν ξεκάθαρο λόγο για τον οποίο το μητρικό γάλα αποτελεί φάρμακο για τα βιαστικά μωρά και με πληροφόρησε πως πλέον τα πρόωρα νεογνά μπορούν να σιτίζονται από την πρώτη κιόλας μέρα και να μπαίνουν στο στήθος από την 28η εβδομάδα (κύησης).

Τέλος, μου επιβεβαίωσε αυτά που είχα στο μυαλό μου: πως όχι τυχαία το παιδί μου πήρε τα πάνω του από τη στιγμή που τράφηκε με το γάλα μου και πως εντελώς δικαιολογημένα η άντληση γάλακτος και ο στόχος μου να της το δώσω, με βοήθησε ψυχολογικά. 

Πολλές φορές ακούμε ότι μόλις το παιδί αρχίζει να σιτίζεται με μητρικό γάλα, παίρνει αμέσως τα πάνω του στη θερμοκοιτίδα. Ισχύει ή είναι ιδέα μας;

Σαφώς και ισχύει και οι πιο πρόσφατες έρευνες το καταδεικνύουν.

Γι’ αυτό και πλέον ξεκινάμε τη σίτιση με μητρικό γάλα, από την πρώτη κιόλας μέρα, ακόμη και στα εξαιρετικά πρόωρα βρέφη, ακόμη και σε εκείνα που παλιότερα θα κρίναμε ότι έπρεπε να σιτιστούν μόνο παρεντερικά.

Αρχίζουμε με μόλις 0,5 ml και αυξάνουμε προοδευτικά.

Μια τελευταία δική μας έρευνα, που έγινε από το τμήμα προώρων του μαιευτηρίου «Έλενα Βενιζέλου» σε 600 βρέφη, έδειξε πως εκείνα που σιτίστηκαν με μητρικό γάλα παρουσίασαν πολύ λιγότερες ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, βγήκαν πολύ γρηγορότερα από το τμήμα προώρων και μετά την έξοδο είχαν πολύ χαμηλότερα ποσοστά λοιμώξεων στους πρώτους μήνες.

Η έρευνά μας έδειξε επίσης ότι τα παιδιά που πήραν μητρικό γάλα, είχαν πολύ χαμηλά ποσοστά μιας πολύ σοβαρής κατάστασης που προσβάλλει τα μικρά πρόωρα και μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε τύφλωση.

Η κατάσταση αυτή ονομάζεται αμφιβληστροειδοπάθεια της προωρότητας.

Τα νέα δεδομένα, που επιβεβαιώθηκαν και από τη μελέτη μας, λένε ότι τα παιδιά από την 28η κιόλας εβδομάδα μπορούν να μπουν στο στήθος, καθώς οι θηλαστικές κινήσεις μοιάζουν με αυτές που κάνουν στην κοιλιά της μητέρας τους πίνοντας αμνιακό υγρό.

Στο μαιευτήριο που εργάζομαι εδώ και 25 χρόνια στο «Έλενα Ε Βενιζέλου», κάνουμε μεγάλη προσπάθεια να μην δίνουμε γάλα από μπιμπερό και να βάζουμε από νωρίς τα μωρά στην αγκαλιά της μητέρας ακόμα και εάν βρίσκονται σε αναπνευστική υποστήριξη ή δεν μπορούν ακόμα να θηλάσουν.

Η ενέργεια αυτή τα βοηθά να αρχίζουν πολύ γρήγορα τις προσπάθειες για θηλασμό και τελικά να θηλάζουν σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. 

Αν μπορούσατε να ξεχωρίσετε έναν μόνο λόγο για τον οποίο θα συμβουλεύατε μια μητέρα πρόωρου να θηλάσει, ποιος θα ήταν;

Αν σκεφτείτε ότι η νεκρωτική εντεροκολίτιδα είναι η βασικότερη αιτία θανάτου στα πρόωρα βρέφη και ότι το μητρικό γάλα με τους παράγοντες και τα στοιχεία που περιέχει συμβάλλει στην αποδυνάμωση της απειλητικής αυτής ασθένειας, θα έλεγα ότι ο θηλασμός μπορεί να είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. 

Πώς θα έπρεπε να προσεγγίσουμε μια μητέρα που έχει γεννήσει πρόωρα, προκειμένου να τη βοηθήσουμε να θηλάσει και όχι να την πιέσουμε;

Η προσπάθεια και η ενημέρωση πρέπει να αρχίζει πριν από τον τοκετό, καθώς ποτέ δεν ξέρεις με βεβαιότητα εάν μια γυναίκα τελικά γεννήσει πρόωρα.

Αμέσως μετά τον τοκετό, θα πρέπει η υπεύθυνη μαία να επισκεφθεί την μητέρα και να της διδάξει πώς να βγάζει και να αποθηκεύει το γάλα της. 

Είναι προτιμότερη η μεικτή διατροφή από την απουσία θηλασμού και γιατί;

Στο «Έλενα» δεν συστήνουμε φόρμουλα. Στην περίπτωση που η μητέρα για κάποιο λόγο – π.χ. διαμένει στην επαρχία – δεν μπορεί να δώσει το δικό της γάλα, χορηγούμε μητρικό γάλα από μητέρες που έχουν δωρίσει μέρος του γάλακτός τους που περισσεύει στην τράπεζα γάλακτος του τμήματος.

Βέβαια οι δότριες έχουν ελεγχθεί για την ύπαρξη μεταδοτικών ασθενειών και το γάλα παστεριώνεται και μπαίνει στην κατάψυξη.

Έτσι τα πρόωρα θηλάζουν με μητρικό γάλα για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα ακόμα και εάν η μητέρα δεν μπορεί να χορηγήσει το δικό της γάλα.

Η προσπάθεια αυτή εξαπλώνεται σιγά σιγά, καθώς και άλλα μαιευτήρια γίνονται φιλικά προς τον μητρικό θηλασμό. 

Πώς λειτουργεί η τράπεζα γάλακτος στο Έλενα και τι χρειάζεται για να αποκτήσουν όλα τα μαιευτήρια;

Η τράπεζα γάλακτος στο «Έλενα» λειτουργεί από το 1947, με μια διακοπή την περίοδο που είχε εμφανιστεί ο HIV.

Οι μητέρες που δίνουν το γάλα τους υποβάλλονται σε μικροβιολογικές εξετάσεις.

Ακόμη κι αν έχουν προσβληθεί από τον μεγαλοκυτταροϊό, που μπορεί να μολύνει ένα βρέφος κάτω των 33 εβδομάδων, το γάλα τους θα παστεριωθεί εδώ στην τράπεζα και θα χορηγηθεί άφοβα.

Υπάρχει επίσης εξοπλισμός που μετράει την περιεκτικότητα του μητρικού γάλακτος σε λίπος και πρωτεΐνες και έχουμε τη δυνατότητα να το εμπλουτίσουμε, μόνον εάν χρειάζεται, με τα απαραίτητα στοιχεία, όπως πρωτεΐνη, ασβέστιο, φωσφόρο κ.λπ.

Επομένως, κάθε υγιής γυναίκα που θηλάζει, αν εξεταστεί και ακολουθήσει τις οδηγίες υγιεινής μπορεί να δωρίσει το γάλα της, ακόμη κι αν το έχει συλλέξει στο σπίτι της. 

Τι πιστεύετε ότι λείπει από το ελληνικό σύστημα υγείας όσον αφορά τον θηλασμό των πρόωρων;

Δεν πιστεύω ότι είναι θέμα του συστήματος, αλλά του κάθε ιδρύματος.

Η κάθε μονάδα νοσηλείας, το κάθε μαιευτήριο, πρέπει με προσπάθεια και υπερβαίνοντας πολλές δυσκολίες να διεκδικήσει και να δημιουργήσει συνθήκες φιλικές προς τον θηλασμό.

Όπως σας είπα και πριν όλο και περισσότερα μαιευτήρια γίνονται φιλικά προς τον θηλασμό.

Εκτός από το «Αττικό» και το «Έλενα», έγινε πρόσφατα και το «Μητέρα» , ενώ και στο «Ιασώ» αλλά και σε όλα τα μαιευτήρια γίνονται σημαντικά βήματα. 

Γιατί δίνονται αντικρουόμενες πληροφορίες σχετικά με τον θηλασμό στα πρόωρα;

Πιστεύω ότι υπάρχουν πλέον κανόνες που ακολουθούνται από τα περισσότερα τμήματα προώρων. 

Τι πρέπει πραγματικά να προσέχει μια μητέρα που αποθηκεύει το γάλα της για το πρόωρο μωρό της και τι όταν τελικά του το δίνει;

Όχι πολλά στην πραγματικότητα, αφού το μητρικό γάλα, πολύ δύσκολα μολύνεται. Χρειάζεται μόνο να πλένει το στήθος και τα χέρια της και να αποθηκεύει το γάλα σε αποστειρωμένα δοχεία. 

Ποιο είναι το συχνότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ένα πρόωρο μωρό που προσπαθεί να θηλάσει και πώς το αντιμετωπίζετε εσείς ως νεογνολόγος;

Το συχνότερο πρόβλημα είναι ο μετεωρισμός της κοιλιάς, επειδή το βρέφος δυσκολεύεται να χωνέψει.

Ωστόσο ούτε σε αυτή την περίπτωση δεν διακόπτουμε πλέον τη σίτιση με μητρικό γάλα.

Το ξένο γάλα είναι που επιδεινώνει την κατάσταση.

Ένα άλλο σύνηθες πρόβλημα είναι η έλλειψη καλού αντανακλαστικού θηλασμού.

Σε αυτή την περίπτωση που στην αρχή το παιδί δεν μπορεί σιτιστεί, το βάζουμε να «θηλάσει» σε κενό στήθος, δηλαδή αφού η μητέρα έχει βγάλει με θήλαστρο πρώτα το γάλα.

Η τεχνική αυτή βοηθά πολύ το παιδί να μάθει και να αρχίσει τον θηλασμό χωρίς πρόβλημα. 

Τι θα συμβουλεύατε μια μητέρα πρόωρου που έχει κουραστεί από την αγωνία και θέλει να διακόψει τη συλλογή γάλακτος;

Θα προσπαθούσα να την πείσω, χωρίς όμως να την πιέσω, για τα οφέλη του μητρικού γάλακτος, που λειτουργεί πραγματικά  σαν φάρμακο στα πρόωρα βρέφη.

Κατανοώ τη δύσκολη ψυχολογία μιας μητέρας που απέκτησε πρόωρο μωρό, αλλά αυτή η ψυχολογία μπορεί και να συνεχιστεί. Ο θηλασμός όμως είναι σημαντικό να διατηρηθεί από την αρχή. 

Πόσο σημαντική είναι η ψυχολογική υγεία μιας μητέρας; Πότε θα της προτείνατε να δώσει ξένο γάλα; (για το καλό το δικό της και πότε για το καλό του παιδιού;).

Φυσικά, η ψυχολογία της μητέρας είναι πολύ σημαντική. Πιστεύω όμως ότι η προσπάθειά της να διατηρήσει το γάλα της μπορεί τελικά να λειτουργήσει θετικά στην ψυχολογία της.

Μια μητέρα που θλίβεται επειδή για πρακτικούς λόγους δεν μπορεί να προσφέρει βοήθεια στο παιδί της, θα αρχίσει να νιώθει πως κάνει κάτι χρήσιμο και έτσι θα αισθάνεται και η ίδια καλύτερα. 

Τι θα λέγατε σε μια μητέρα που δεν κατάφερε να θηλάσει και αισθάνεται άσχημα γι’ αυτό;

Να μην αισθάνεται άσχημα.

Το ότι είναι μητέρα αποτελεί από μόνο του μεγάλη προσφορά. Και η δική μου γυναίκα θήλασε μόνο 2 μήνες, αλλά η κόρη μας είναι ένα πανέξυπνο παιδί.

Θα της έλεγα ωστόσο να προσπαθήσει να θηλάσει το δεύτερο παιδί της.

ΧΡΗΣΙΜΑ

_ Αν θέλετε να πάρετε συμβουλές για τον θηλασμό από το Έλενα, τηλ. 210 6462782 και 210 6402360.
_ Αν θέλετε να δωρίσετε γάλα στην τράπεζα γάλακτος, επικοινωνήστε με το τηλεφωνικό κέντρο στο τηλ. 213 2051000

Πηγή

Αφήστε μια απάντηση