Image by yanalya on Freepik

Μια πολύ σημαντική εξέλιξη αλλάζει την επιστημονική πραγματικότητα για το τι θεωρείται φυσιολογική γέννα.

Το Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτήρων Γυναικολόγων, μαζί με την Εταιρία Εμβρυομητρικής Ιατρικής των ΗΠΑ, εξέδωσαν νέους επιστημονικούς ορισμούς του τελειόμηνου τοκετού, σε δημοσίευση στο περιοδικό Obstetrics and Gynecology τον Οκτώβριο 2013.

Σύμφωνα με τους νέους ορισμούς:

  • Ο τελειόμηνος τοκετός αποκτά πιο περιορισμένο εύρος και θεωρείται μόνο αυτός που γίνεται ανάμεσα στις 39 και 41 εβδομάδες εγκυμοσύνης. Σε αυτό το διάστημα τα νεογέννητα έχουν τις μέγιστες πιθανότητες να είναι καλά μετά την γέννηση.
  • Βρέφη που γεννιούνται από 37 εβδομάδων κύηση έως και 38+6 ημερών θεωρούνται «πρόωρα τελειόμηνα» (early term), καταδεικνύοντας το γεγονός ότι γέννηση σε αυτήν την φάση έχει αυξημένους κινδύνους για το βρέφος, σε σύγκριση με από 39 εβδομάδων και πάνω.
  • Βρέφη που γεννιούνται μεταξύ 41 και 42 εβδομάδων κύησης χαρακτηρίζονται πλέον ως «όψιμα τελειόμηνα» (late term), καταδεικνύοντας το γεγονός ότι μπορεί να έχουν ελαφρά αυξημένους κινδύνους υγείας σε σύγκριση με όσα γεννιούνται έως και 41 εβδομάδων.

To συλλογικό όργανο των Μαιευτήρων – Γυναικολόγων στις ΗΠΑ με τους νέους επιστημονικούς ορισμούς στοχεύει να αποθαρρύνει τους μαιευτήρες από το να προχωρούν σε μη αναγκαίους ιατρικά τοκετούς, παρεμβάσεις και καισαρικές τομές πρόωρα.

Πιο συγκεκριμένα, στοχεύει να περιοριστούν οι προγραμματισμένες γεννήσεις κάτω των 39 εβδομάδων, που συχνά είναι ιατρικά μη δικαιολογημένες.

Ο αριθμός αυτών των τοκετών (προκλήσεις τοκετού και καισαρικές τομές) που γίνονται στις 37 και στις 38 εβδομάδες κύησης είναι τεράστιος στις ΗΠΑ αλλά και στην Ελλάδα.

Δεν δικαιολογείται από ιατρικές ενδείξεις και είναι πιθανό να οδηγεί σε πρόβλημα δημόσιας υγείας, με πολλά σχετικά ανώριμα βρέφη, που φέρουν αυξημένο κίνδυνο για άμεσα και απώτερα προβλήματα υγείας, αλλά και αυξημένο κίνδυνο για αποτυχία μητρικού θηλασμού, που με την σειρά του μεταφράζεται σε αυξημένο κίνδυνο για άμεσα και απώτερα προβλήματα υγείας.

Γενιές επί γενεών γονιών και μητέρων έχουν ακούσει ότι μετά τις 37 εβδομάδες το μωρό θεωρείται τελειόμηνο και δεν υπάρχει σημαντική διαφορά.

Μητέρες το ακούν και σήμερα από επαγγελματίες υγείας. Αλλά αυτό πια είναι μια απαρχαιωμένη δοξασία, σύμφωνα με επίσημους επιστημονικούς οργανισμούς.

Η ιδέα ότι οι εγκυμοσύνες που οδηγούν σε γέννηση ανάμεσα στις 37 και 42 εβδομάδες είναι ίδιες και «τελειόμηνες», είναι πια επιστημονικά εντελώς ξεπερασμένη.

Οι εκβάσεις μέσα σε αυτό το εύρος διαφέρουν πολύ, έτσι ώστε βρέφη που γεννιούνται πριν τις 39 εβδομάδες εγκυμοσύνης έχει πια αποδειχθεί ότι έχουν πιθανότητα για χειρότερες εκβάσεις στην υγεία τους, συγκρινόμενα με βρέφη που γεννιούνται μετά τις 39 εβδομάδες κύησης.

Γενικότερα τα βρέφη τα πηγαίνουν καλύτερα όταν:

  • Ο τοκετός αφήνεται να ξεκινήσει αυθόρμητα, από μόνος του. Η αυθόρμητη έναρξη τοκετού είναι σημάδι ότι έμβρυο, πλακούντας και μητέρα είναι πλέον σε ώριμη κατάσταση και έτοιμοι για να προκύψει η γέννηση. Οποιαδήποτε παρέμβαση πριν την αυθόρμητη έναρξη τοκετού πρέπει να έχει πολύ συγκεκριμένη και αυστηρή ιατρική αιτιολόγηση.
  • Η γέννηση γίνεται μέσα στις 2 επόμενες εβδομάδες που ακολουθούν το κλείσιμο των 39 εβδομάδων κύησης.

Υπάρχει μεγάλος όγκος πρόσφατων μεγάλων πληθυσμιακών ερευνών που δείχνουν ότι τα μωρά που γεννιούνται πριν τις 39 εβδομάδες εγκυμοσύνης, ως επί το πλείστον με παρέμβαση και προγραμματισμένη γέννηση από μαιευτήρα, έχουν αυξημένες πιθανότητες:

  • Να έχουν αναπνευστικά προβλήματα στη γέννηση
  • Να έχουν άμεσα προβλήματα όπως υπογλυκαιμία και υποθερμία
  • Να αποχωριστούν περισσότερο την μητέρα τους και να παραμείνουν περισσότερο στο νοσοκομείο
  • Να νοσηλευτούν στην μονάδα νεογνών
  • Να έχουν προβλήματα σίτισης κατά τις πρώτες μέρες
  • Να μην επιτύχουν αποκλειστικό μητρικό θηλασμό ή να οδηγηθούν σε πρόωρο αποθηλασμό
  • Να έχουν μικρή, αλλά υπαρκτή αύξηση κινδύνου θνητότητας
  • Ακόμα και απώτερα, η γέννηση πριν τις 39 εβδομάδες κύησης έχει συσχετιστεί με προβλήματα μάθησης σε σχολική ηλικία

Στην δημοσίευση του Κολεγίου και στις δημοσιεύσεις των μίντια που ακολούθησαν λείπει, παραμελείται συστηματικά και δεν αναφέρεται μια επιπλέον πολύ σημαντική παράμετρος στο θέμα:

η παρεμπόδιση στην έναρξη επιτυχημένου, αποκλειστικού θηλασμού από αναίτιες ιατρικές παρεμβάσεις κάτω των 39 εβδομάδων κύησης.

Αλλά αυτό συνιστά μια πολύ σημαντική έκβαση: το αν το παιδί τελικά θα θηλάσει ή όχι αλλάζει σημαντικά τους κινδύνους για την άμεση και μακροπρόθεσμη υγεία τόσο του παιδιού όσο και της μητέρας του. 

Οι έγκυες γυναίκες και οι γονείς επιβάλλεται να ενθαρρυνθούν με κατάλληλη ενημέρωση για το τι σημαίνει πρόωρος τοκετός και ποιοι είναι οι κίνδυνοι από τη γέννηση πριν τις 39 εβδομάδες εγκυμοσύνης.

Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι γυναίκες που έχουν γεννήσει αυθόρμητα – με τον τοκετό να έχει ξεκινήσει από μόνος του – στις 37 και 38 εβδομάδες κύησης πρέπει να πανικοβληθούν.

Το ίδιο ισχύει επίσης για τις γυναίκες που γέννησαν πριν τις 39 εβδομάδες κύησης με ιατρική παρέμβαση γιατί υπήρχε πραγματικό ιατρικό πρόβλημα.

Τα μωρά πρέπει να γεννιούνται πριν τις 39 εβδομάδες όταν το αποφασίζουν τα ίδια ή όταν υπάρχει ιατρικό πρόβλημα που επιβάλλει την γέννηση.

Όμως η μεγάλη πλειονότητα αυτών των γεννήσεων στην Ελλάδα γίνονται με ιατρική παρέμβαση που δεν μπορεί να δικαιολογηθεί επαρκώς.

Είναι συχνό το φαινόμενο ο υπολογισμός των ημερών της εγκυμοσύνης να μην είναι ακριβής και αυτό συμβάλλει στο πρόβλημα.

Τα μωρά και οι μητέρες ξέρουν καλύτερα πότε είναι έτοιμα για γέννα, έτσι που έρευνες δείχνουν ότι μητέρες που γέννησαν με αυθόρμητο τοκετό στις 37 ή 38 εβδομάδες κύησης τείνουν να έχουν πιο υγιή βρέφη σε σύγκριση με εκείνες που επέλεξαν χωρίς ιατρικό λόγο ή που αποφασίστηκε από τον γιατρό προγραμματισμένη παρέμβαση.

Η αυθόρμητη έναρξη τοκετού από το μωρό και την εμβρυοπλακουντιακή μονάδα είναι σημάδι ότι αυτό το μωρό είναι πραγματικά έτοιμο να γεννηθεί.

Δεν ισχύει όμως το ίδιο με προγραμματισμένες, αυθαίρετες και μη ιατρικά αναγκαίες εξωγενείς παρεμβάσεις. 

Τα τελευταία 5 χρόνια δεν έχω σταματήσει να δημοσιεύω επιστημονικές αποδείξεις για την κακή αρχή που κάνουν τα βρέφη μας στην Ελλάδα από επιβαλλόμενες αναίτιες καισαρικές τομές και προκλήσεις τοκετού σε πρώιμη ηλικία κύησης.

Διεθνώς πλέον το πρόβλημα αναγνωρίστηκε, καιρός είναι να αναγνωριστεί και εδώ, με κατάλληλες δράσεις από τους σχετιζόμενους υπεύθυνους φορείς. 

Πηγή: Committee opinion no 579: definition of term pregnancy. Obstet Gynecol. 2013 Nov;122(5):1139-40.

Μετάφραση/ Σχολιασμός: Στέλιος Παπαβέντσης MBBS MRCPCH DCH IBCLC 2013

Αφήστε μια απάντηση