Οι αλλεργίες στις μέρες μας είναι πιο συνηθισμένες από ποτέ άλλοτε – ένα στα πέντε παιδιά εμφανίζει κάποιο είδος αλλεργίας μέχρι να γίνει 20 χρονών.

Η εμφάνιση αλλεργιών έχει δεκαπλασιαστεί μέσα στα 20 τελευταία χρόνια. Κατά ένα μέρος αυτό οφείλεται στην αυξημένη έκθεση σε γνωστά αλλεργιογόνα (ουσίες δηλαδή που προκαλούν αλλεργίες).

Η αύξηση όμως αυτή οφείλεται επίσης στο γεγονός ότι οι γιατροί και οι πάσχοντες αναγνωρίζουν ευκολότερα ότι ορισμένα συμπτώματα και ασθένειες προκαλούνται από αλλεργίες (Lawrence 1999).

Αλλαγές στο διαιτολόγιο των ανθρώπων από την εποχή των κυνηγών-συλλεκτών, οι οποίοι έτρωγαν εποχιακές τροφές, στην εποχή της διάθεσης των περισσότερων τροφών σε όλη τη διάρκεια του χρόνου, μειώνει κατά παράδοξο τρόπο τον αριθμό των τροφών σε μια τυπική δίαιτα, από περίπου 200 τροφές σε όχι περισσότερες από 20.

Ο περιορισμός κατά αυτόν τον τρόπο των τροφών, αυξάνει την έκθεσή τους σε αυτές και δημιουργεί μια προδιάθεση σε τροφικές αλλεργίες.

Όσο πιο σύντομα και συχνά ληφθεί μια τροφή, τόσο πιο πολλές πιθανότητες έχει να γίνει αλλεργιογόνο. Τα μωρά τείνουν να είναι περισσότερο αλλεργικά στις τροφές που τους έχουν δοθεί πρώτα.

Όσο το μωρό θηλάζει αποκλειστικά εκθέτεται μονάχα στις τροφές που τρώει η μητέρα του και εκκρίνονται μέσα στο γάλα, επομένως η έκθεσή του σε πιθανά αλλεργιογόνα παραμένει στο ελάχιστο.

Μια μακροχρόνια μελέτη σε παιδιά που θήλαζαν έδειξε ότι ο θηλασμός μειώνει τις αλλεργίες τουλάχιστον μέχρι και την εφηβεία (Gasky 1982).

Η προστασία από αλλεργίες είναι ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα που προσφέρει ο θηλασμός.

Οι περιπτώσεις αλλεργιών στο αγελαδινό γάλα είναι επτά φορές συχνότερες σε παιδιά που έχουν τραφεί με ξένο γάλα, από ό,τι σε εκείνα με μητρικό (Lawrence 1999).

Ο θηλασμός προστατεύει απέναντι στις αλλεργίες με δύο τρόπους.

Αρχικά, ο πιο εμφανής λόγος που τα παιδιά που θηλάζουν έχουν λιγότερες αλλεργίες είναι ότι εκθέτονται σε λιγότερα αλλεργιογόνα τους πρώτους μήνες της ζωής τους.

Δεν παίρνουν τυποποιημένο γάλα που προέρχεται από το αγελαδινό ή από τη σόγια. Η λιγότερη έκθεσή τους σε αυτές τις τροφές, σημαίνει και λιγότερες πιθανότητες αλλεργιών αργότερα.

Ο άλλος λόγος που τα μωρά που θηλάζουν έχουν λιγότερες αλλεργίες έχει να κάνει με την ανάπτυξη του ανοσοποιητικού συστήματος.

Κατά τη γέννηση, το ανοσοποιητικό σύστημα ενός μωρού είναι ανώριμο. Τα μωρά εξαρτώνται κατά μεγάλο βαθμό από τα αντισώματα που παίρνουν από τη μητέρα τους μέσα στη μήτρα.

Το πεπτικό τους σύστημα δεν είναι έτοιμο για άλλες ουσίες, εκτός από το γάλα της μητέρας τους.

Γύρω στις έξι εβδομάδες, οι Παϋέρειες πλάκες στο έντερο, αρχίζουν να παράγουν ανοσοσφαιρίνες και αντισώματα.

Σε ηλικία έξι μηνών, ένα μωρό έχει ένα λειτουργικό, αλλά ανώριμο, ανοσοποιητικό σύστημα το οποίο έχει τη δυνατότητα να παράγει εκκριτική ανοσοσφαιρίνη Α (sIgA), το αντίσωμα που βρίσκεται σε όλες τις εκκρίσεις του σώματος και το οποίο είναι η πρώτη γραμμή άμυνας του οργανισμού εναντίων ξένων ουσιών.

Εν τω μεταξύ, το μωρό βασίζεται στο γάλα της μητέρας του για προστασία.

Τρεφόμενο από το στήθος της μητέρας του, το μωρό πρώτα παίρνει το πρωτόγαλα, που είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε αντισώματα, περιλαμβανομένης της sIgA.

Η sIgA «βάφει» με μια προστατευτική επικάλυψη το εσωτερικό του εντέρου του μωρού, για να το «στεγανοποιήσει» και να εμποδίσει έτσι τη διείσδυση πιθανών αλλεργιογόνων.

Το ώριμο γάλα συνεχίζει να προσφέρει αυτήν την προστασία για να βοηθήσει το μωρό να παραμείνει υγιές και ελεύθερο από αλλεργιογόνα.

Το μητρικό γάλα και το πρωτόγαλα, προσφέρουν επίσης αντισώματα ειδικά σχεδιασμένα για να καταπολεμήσουν μικρόβια, στα οποία έχουν εκτεθεί, είτε η μητέρα, είτε το μωρό.

Η προδιάθεση στις αλλεργίες έχει συχνά κληρονομηθεί από τη μητέρα ή τον πατέρα του παιδιού.

Μωρά με κληρονομική προδιάθεση στις αλλεργίες, τείνουν να έχουν διαφορετικές ανοσοποιητικές αντιδράσεις, σε σύγκριση με εκείνα χωρίς.

Πιθανά συμπτώματα αλλεργιών

Συνήθως, μια αλλεργική αντίδραση αφορά περισσότερο από ένα συστήματα του οργανισμού.

Τα γαστρεντερικά συμπτώματα είναι και τα πιο συνηθισμένα.

Γαστρεντερικό σύστημα: Εμετός, Διάρροια, Αίμα στις κενώσεις, Κολικός, Κράμπες, Δυσκοιλιότητα, Αέρια, Δυσαπορρόφηση (με αποτέλεσμα φτωχή αύξηση βάρους), Κολίτιδα, Εντεροπάθεια με απώλεια πρωτεϊνών και σιδήρου.

Δέρμα: Έκζεμα, Δερματίτιδα, Κνίδωση, Εξάνθημα, Ερεθισμένος πωπός, Ερεθισμός γύρω από τον πρωκτό, Φαγούρα, Κοκκινισμένα μάγουλα, Υπερβολική ωχρότητα.

Κεντρικό νευρικό σύστημα: Ευερεθιστότητα, Γκρίνια, Αϋπνία, Ελαφρύς ύπνος, Συνεχής ανησυχία, Παρατεταμένη υπνηλία.

Αναπνευστικό σύστημα: Συνάχι, Φτάρνισμα, Βήχας, Ρόγχος, Άσθμα, Ερεθισμένη μύτη που προκαλεί φαγούρα, Πνευμονικές διαταραχές, Βρογχίτιδα, Πνευμονική συμφόρηση, Επαναλαμβανόμενη αιμορραγία της μύτης, Στοματική αναπνοή, Συριγμός.

Μάτια: Πρησμένα βλέφαρα, Ερεθισμένα μάτια, Μαύροι κύκλοι κάτω από τα μάτια , Συνεχώς δακρυσμένα μάτια, Ζελατινοειδές υγρό στα μάτια.

Άλλα συμπτώματα: Ωτίτιδες, Λόξυγγας, Φτωχή αύξηση βάρους, Υπερβολικό σαλιάρισμα, Υπερβολική εφίδρωση, Πόνος στα πόδια και σε άλλους μυς, Περιορισμένο εύρος προσοχής, Φτωχή σχολική επίδοση, Κατάθλιψη, Κηλίδες στη γλώσσα, Αδυναμία ενός μωρού να έχει μια κανονική αύξηση βάρους, Πρήξιμο σε χείλη, γλώσσα, λαιμό, Σοβαρά επικίνδυνη μείωση της πίεση, Νεογνική θρομβοπενία (χαμηλά επίπεδα αιμοπεταλίων στο αίμα).

Πώς παρουσιάζονται οι αλλεργίες

Οι αλλεργίες παρουσιάζονται όταν το ανθρώπινο σώμα διακρίνει μια αβλαβή ουσία, όπως π.χ. τη γύρη, τη μούχλα, τη σκόνη ή κάποια συγκεκριμένη τροφή σαν εισβολέα.

Για την προστασία του, το σώμα παράγει μεγάλες ποσότητες ενός αντισώματος, της αιμοσφαιρίνης Ε (ΙgE).

Όταν τα αντισώματα έρθουν σε επαφή με την ουσία που το σώμα διακρίνει σαν επικίνδυνη, τότε προσκολλούν πάνω σε ιστούς και κύτταρα του αίματος.

Αυτά τα κύτταρα τότε απελευθερώνουν ισχυρές φλεγμονώδεις ουσίες που ονομάζονται ενδιάμεσοι: ισταμίνες, προσταγλανδίνες και λευκοτριένια.

Αυτές οι ουσίες με τη σειρά τους προσβάλλουν τους βλεννογόνους αδένες, τα τριχοειδή αγγεία και τους λείους ιστούς, προκαλώντας αλλεργικά συμπτώματα στον ασθενή.

Τα συμπτώματα συνήθως παρουσιάζονται σε περισσότερα από ένα συστήματα του οργανισμού και μπορεί επίσης να είναι αντιφατικά.

Αντιδράσεις σε τροφές συνήθως προκαλούν συμπτώματα στο γαστρεντερικό σύστημα, όπως εμετό ή διάρροια (στα θηλάζοντα μωρά, αυτό σημαίνει ότι οι κενώσεις τους είναι πιο νερουλές και πολύ περισσότερες σε αριθμό και ποσότητα από ό,τι συνήθως), κράμπες, δυσκοιλιότητα, αέρια, δυσαπορρόφηση θρεπτικών συστατικών (με αποτέλεσμα φτωχής αύξησης βάρους) και κολίτιδα.

Το αναπνευστικό σύστημα, το δέρμα, τα μάτια και το κεντρικό νευρικό σύστημα μπορεί επίσης να παρουσιάσουν μια αλλεργική αντίδραση σε τροφές.

Οι γονείς συχνά αναγνωρίζουν αλλεργίες στα παιδιά τους από τη συμπεριφορά του. Το πώς αισθάνεται ένα παιδί αποκαλύπτεται από τη συμπεριφορά του.

Ένα παιδί που δεν αισθάνεται καλά δεν μπορεί να συμπεριφερθεί και καλά. Ένα μωρό, του οποίου η χημεία τού οργανισμού του είναι μπερδεμένη με αλλεργίες, θα είναι και το ίδιο μπερδεμένο και ανήσυχο.

Το αγελαδινό γάλα βρίσκεται στην κορυφή της λίστας

Οι λίστες των τροφών που συχνότερα προκαλούν μια αλλεργική αντίδραση, ποικίλλουν από πηγή σε πηγή και από κουλτούρα σε κουλτούρα, αλλά το αγελαδινό γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα βρίσκονται στην κορυφή όλων αυτών.

Υπάρχουν περισσότερες από 20 ουσίες μέσα στο αγελαδινό γάλα, οι οποίες έχουν αποδειχθεί ότι είναι αλλεργιογόνες για τον άνθρωπο (Stigler 1985).

Οι κολικοί και οι εμετοί συνήθως προέρχονται από αλλεργία στο αγελαδινό γάλα.

Το έκζεμα – ξηρό και τραχύ δέρμα με κοκκινίλες, που μπορεί αργότερα να γίνουν ανοιχτές πληγές – είναι ένα άλλο συνηθισμένο σύμπτωμα σε παιδιά που είναι αλλεργικά στο αγελαδινό γάλα.

Έρευνες έχουν δείξει ότι το αγελαδινό γάλα μπορεί να προκαλέσει αϋπνία σε μωρά και νήπια.

Η αλλεργία σε γαλακτοκομικά προϊόντα έχει επίσης προταθεί σαν αιτία του ό,τι μεγαλύτερα παιδιά βρέχουν το κρεβάτι τους τη νύχτα.

Ορισμένα από τα μωρά που τρέφονται με τυποποιημένο αγελαδινό γάλα, αντιδρούν σε αυτό λόγο της μεγάλης ποσότητας που παίρνουν.

Η ημερήσια ποσότητα αγελαδινού γάλακτος που καταναλώνει ένα μωρό όταν τρέφεται με τυποποιημένο γάλα είναι αντίστοιχη με την ημερήσια κατανάλωση οχτώ λίτρων γάλακτος από έναν ενήλικα!

Αυτού του είδους οι αλλεργίες δεν συνοδεύονται από αλλαγές στο ανοσοποιητικό σύστημα – δεν υπάρχει δηλαδή αύξηση στα επίπεδα της αιμοσφαιρίνης Ε (ΙgE) – και συνήθως εξαφανίζονται από μόνες τους.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι γονείς που δίνουν τυποποιημένο γάλα, χρειάζεται να αλλάξουν μάρκες μέχρι να βρουν μία στην οποία δεν αντιδρά αλλεργικά το μωρό τους ή μέχρι το μωρό τους να ξεπεράσει την ευαισθησία του.

Η πρώιμη, έστω και περιστασιακή έκθεση του μωρού στην πρωτεΐνη του αγελαδινού γάλακτος μπορεί να το ευαισθητοποιήσει, έτσι ώστε ακόμα και μια πολύ μικρή ποσότητα αγελαδινού γάλακτος μπορεί να προκαλέσει αύξηση στα επίπεδα της ΙgE και μια σοβαρή αλλεργική αντίδραση.

Επομένως, ευαίσθητα μωρά μπορεί να αντιδρούν στο αγελαδινό γάλα που καταναλώνει η μητέρα τους.

Μικρές ποσότητες της πρωτεΐνης του αγελαδινού γάλακτος μπορεί να εμφανίζονται μέσα στο γάλα της μητέρας τους και να προκαλούν μια αλλεργική αντίδραση στο μωρό, ακόμα κι όταν η ίδια η μητέρα δεν είναι αλλεργική στο αγελαδινό γάλα.

Αν υπάρχει κληρονομική προδιάθεση σε αλλεργίες στο αγελαδινό γάλα μέσα στην οικογένεια, τότε μπορεί η ίδια η μητέρα να θελήσει να αποφύγει την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, καθώς επίσης και να αποφασίσει να μην τα προσφέρει απευθείας στο μωρό της.

Διαφορετικά, το μωρό μπορεί να έχει μια έντονη αλλεργική αντίδραση.

Μια μητέρα εξιστορεί την περίπτωση του γιου της, ο οποίος παρουσίασε σοβαρό έκζεμα από τον πρώτο μήνα της ζωής του.

Ξεκίνησε από το πρόσωπό του και μετά προχώρησε στο τριχωτό της κεφαλής του και κατόπιν απλώθηκε σε όλο του το σώμα. Ο οικογενειακός τους γιατρός τούς είπε ότι ήταν η σοβαρότερη περίπτωση που είχε δει ποτέ του.

Τους παρέπεμψε σε διάφορους δερματολόγους, περιλαμβανομένου ενός ειδικού παιδιατρικού δερματολόγου.

Οι γιατροί τους έδωσαν πολλές συμβουλές σχετικά με τη χρήση ειδικών σαπουνιών, απορρυπαντικών ρούχων, κρεμών, αλλά, ως επί το πλείστον, βασίστηκαν στην χρήση παρασκευασμάτων υδροκορτιζόνης για τον περιορισμό του εξανθήματος.

Η μητέρα αυτή αφαίρεσε τα γαλακτοκομικά προϊόντα από το διαιτολόγιό της και μέσα σε μια εβδομάδα είδε μια δραματική βελτίωση στο έκζεμα του μωρού της.

Το έκζεμα δεν εξαφανίστηκε τελείως (υπήρχε κληρονομικότητα ελαφρότερων μορφών εκζέματος μέσα στην οικογένεια), αλλά μπορούσαν ευκολότερα να το κρατήσουν σε ελαφρά επίπεδα.

Η μητέρα προσπάθησε να αφαιρέσει κι άλλες τροφές από το διαιτολόγιό της σε μια προσπάθεια να εξαλείψει τελείως το έκζεμα, αλλά καμία άλλη τροφή δεν άλλαξε ιδιαίτερα κάτι, όσο η αφαίρεση των γαλακτοκομικών προϊόντων.

Κατά τη διάρκεια του πρώτου χρόνου της ζωής του παιδιού της, κάθε φορά που η μητέρα κατανάλωνε μια ποσότητα γαλακτοκομικών προϊόντων, έβλεπε και έξαρση στο έκζεμα του μωρού της.

Από την στιγμή που το παιδί της έκλεισε τον πρώτο χρόνο, μπορούσε περιστατικά να καταναλώνει γαλακτοκομικά.

Τώρα που ο γιος της είναι δυόμισι χρονών, μπορεί κι ο ίδιος να τρώει περιστασιακά γαλακτοκομικά προϊόντα, χωρίς να χειροτερεύουν τα συμπτώματά του.

Άλλες τροφές που συχνά προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις είναι τα αυγά, το σιτάρι, το καλαμπόκι, το χοιρινό, το ψάρι και τα θαλασσινά, τα φιστίκια, οι ντομάτες, το κρεμμύδι, το λάχανο, τα μπαχαρικά, τα εσπεριδοειδή και οι χυμοί τους και η σοκολάτα.

Ορισμένοι από τους ανθρώπους που πάσχουν από αλλεργίες έχουν δει βελτίωση όταν αποφεύγουν τροφές που έχουν εκτεθεί σε χημικά κατά την καλλιέργεια και την εκτροφή τους.

Άλλοι παράγοντες που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη είναι τα πρόσθετα βελτιωτικά, συντηρητικά και χρώματα στις τροφές.

Σε πολλά μέρη, οι αγελάδες, τα γουρούνια και τα κοτόπουλα παίρνουν μεγάλες ποσότητες αντιβιοτικών προκειμένου οι κτηνοτρόφοι να έχουν πιο υγιή ζώα. Αυτά όμως μπορεί να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις σε ευαίσθητα άτομα.

Η ενίσχυση επίσης των τροφών με βιταμίνες και άλλες ουσίες μπορεί να προκαλέσει μια αλλεργική αντίδραση, καθώς επίσης το φθόριο, ο σίδηρος και ορισμένα φυτικά παρασκευάσματα.

Βεβαιωθείτε ότι τα αδέλφια ή άλλα μέλη της οικογένειας δεν προσφέρουν στο μωρό λίγο από αυτό που τρώνε – αυτή είναι μια από τις περιπτώσεις όπου δεν είναι κατάλληλο το να μοιραζόμαστε με τους άλλους.

Ορισμένες φορές, ακόμα και η κατανάλωση τροφών από την ψύξη μπορεί να προκαλέσει μια αλλεργική αντίδραση.

Ορισμένες μητέρες αισθάνονται ότι επειδή μια τροφή μπορεί να είναι ένα πιθανό αλλεργιογόνο, καλό είναι να την αποφύγουν τελείως.

Αν δεν υπάρχει κληρονομική προδιάθεση σε αλλεργία σε αυτήν τη συγκεκριμένη τροφή στην οικογένεια της μητέρας ή του πατέρα, τότε αυτό μπορεί να είναι μια μη-απαραίτητη προφύλαξη.

Το να τρώει η μητέρα τις τροφές που της αρέσουν, θα την βοηθήσει να βιώσει το θηλασμό σαν μια όμορφη εμπειρία.

Οι μητέρες δεν χρειάζεται να αποφεύγουν τροφές που τους αρέσουν κατά το θηλασμό.

Μονάχα αν το μωρό τους παρουσιάσει αλλεργικά συμπτώματα, τότε θα πρέπει μια μητέρα να σκεφτεί την αποφυγή ορισμένων τροφών.

Ένα παιχνίδι ανίχνευσης

Δεν υπάρχει θεραπεία για τις αλλεργίες.

Η ευκολότερη και φθηνότερη θεραπεία για πολλούς ανθρώπους που πάσχουν από τροφικές αλλεργίες είναι απλά η αποφυγή αυτών των τροφών.

Το να ανακαλύψει μια μητέρα με ακρίβεια τις τροφές που προκαλούν μια αλλεργική αντίδραση στο μωρό της, δεν είναι μια εύκολη υπόθεση, αλλά αξίζει ταυτόχρονα τον κόπο.

Για ένα μωρό που θηλάζει, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι χρειάζεται να κρατήσει ένα ημερολόγιο για τις τροφές που τρώει η ίδια, καθώς και τα συμπτώματα και τις αντιδράσεις του μωρού.

Με τον χρόνο, είναι συνήθως δυνατόν να δει τη σχέση μεταξύ ορισμένων τροφών και της ανησυχίας του μωρού.

Αν το μωρό είναι πολύ ευαίσθητο, τότε μπορεί να αντιδράσει σε τροφές που έχει φάει η μητέρα του μέσα σε λίγα μόνο λεπτά, συνήθως όμως τα συμπτώματα εμφανίζονται μέσα σε τέσσερις με εικοσιτέσσερις ώρες από την έκθεσή του σε αυτές τις τροφές.

Η μητέρα κατόπιν μπορεί να οργανώσει το διαιτολόγιό της έτσι ώστε να αφαιρέσει την τροφή που υποψιάζεται.

Αν με αυτόν τον τρόπο δει βελτίωση στο μωρό της, η μητέρα θα πρέπει να επιβεβαιώσει αυτό το αποτέλεσμα, τρώγοντας μια ποσότητα από την τροφή που υποψιάζεται.

Μια επανάληψη της αντίδρασης στο μωρό θα επιβεβαιώσει την ευαισθησία του σε αυτήν την τροφή και η μητέρα μπορεί να αποφασίσει να την περιορίσει ή να την αποφύγει τελείως για κάποιο διάστημα.

Τα περισσότερα μωρά θα δείξουν μια εμφανή βελτίωση μέσα σε πέντε με έξι ημέρες από τη στιγμή που μια αλλεργιογόνος τροφή αφαιρεθεί από το διαιτολόγιο της μητέρας τους, αλλά μπορεί να χρειαστεί μέχρι δύο ή και περισσότερες εβδομάδες για να εξαλειφθούν όλα τα υπολείμματα μιας αλλεργιογόνου ουσίας από τον οργανισμό της μητέρας και του μωρού.

Η αφαίρεση τροφών από το διαιτολόγιο είναι μια χρονοβόρα διαδικασία, αλλά παρ’ όλα αυτά πολλές μητέρες βρίσκουν ότι αξίζει τον κόπο.

Μια άλλη μητέρα σχολιάζει, «Όταν έχεις ένα μωρό με πολύ έντονους κολικούς που δεν μπορεί να το ανακουφίσει τίποτα, η μόνη σίγουρη βοήθεια είναι ο χρόνος. Παρ’ όλα αυτά όμως, πάντα με βοηθούσε να ξέρω ότι έκανα κάτι – οτιδήποτε – για να προσπαθήσω να ανακαλύψω τι ήταν αυτό που έκανε το μωρό μου τόσο ανήσυχο».

Image by onlyyouqj on Freepik

Δίαιτες κατ’ εναλλαγή

Πολλές μητέρες έχουν ανακαλύψει ότι το να ακολουθήσουν μια δίαιτα κατ’ εναλλαγή τους επιτρέπει να τρώνε τροφές στις οποίες είχε αντιδράσει στο παρελθόν το μωρό τους (Stigler 1985).

Μια τέτοια δίαιτα επιτρέπει την κατανάλωση των αλλεργιογόνων τροφών με βάση ενός προγράμματος εναλλαγής, έτσι ώστε να υπάρχει ένα διάστημα τριών με επτά ή και περισσότερων ημερών, ανάμεσα στις ημέρες που τρώγεται αυτή η τροφή.

Αυτό επιτρέπει στην τροφή να φύγει τελείως από τον οργανισμό πριν η μητέρα την ξαναφάει. Κάτι που προλαμβάνει την ανάπτυξη των αλλεργικών συμπτωμάτων στο μωρό.

Όσο πιο δυνατή είναι η αλλεργική αντίδραση του μωρού σε μια τροφή, τόσο μεγαλύτερο θα πρέπει να είναι το διάστημα που θα χρειάζεται να περάσει πριν η μητέρα ξαναεκθέσει το μωρό της σε αυτήν την τροφή.

Κάνοντας τέτοιου είδους δοκιμές, μια μητέρα θα ανακαλύψει τους καλύτερους χειρισμούς για την περίπτωσή της.

Οι τροφές που προκαλούν προβλήματα σε ένα μωρό, συνήθως ενοχλούν και τις μητέρες τους, αλλά με τόσο ηπιότερο τρόπο που οι μητέρες δεν το αντιλαμβάνονται παρά μόνο όταν αφαιρέσουν αυτή την τροφή και αισθανθούν και οι δύο πιο καλά.

Κατά παράδοξο τρόπο, τροφές που μια μητέρα λαχταράει και τρώει σε καθημερινή βάση, συχνά ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία.

Όταν το μωρό ξεκινήσει να τρώει στερεές τροφές, ορισμένες μητέρες παρουσιάζουν δερματίτιδα ή έκζεμα στις θηλές, που προκαλείται από τις τροφές που τρώει το μωρό ή το νήπιό της ή από φάρμακα που μπορεί να παίρνει.

Υπολείμματα από τις ουσίες αυτές στο στόμα του μωρού μπορεί να προκαλέσουν αυτού του είδους την αντίδραση στο δέρμα της μητέρας.

Μια μητέρα αναφέρεται στην περίπτωση της κόρης της, η οποία είχε ευαισθησία στα γαλακτοκομικά προϊόντα, που παρουσιάστηκε αμέσως μετά τη γέννα.

Η μητέρα αυτή όμως χρειάστηκε τρεις μήνες μέχρι να συνειδητοποιήσει ότι οι εφιαλτικοί κολικοί της κόρης της μπορούσαν να μετριαστούν, αφαιρώντας η ίδια τα γαλακτοκομικά προϊόντα από το διαιτολόγιό της.

Η κόρη της συνήθιζε να κλαίει γοερά κάθε βράδυ από τις 10μμ μέχρι τις 2πμ και τίποτα από όλα όσα έκανε εκείνη και ο άνδρας της μπορούσαν να την παρηγορήσουν.

Πέρασαν πάμπολλες ώρες βηματίζοντας πάνω κάτω στο χωλ, κρατώντας την αγκαλιά και πέφτοντας οι ίδιοι πάνω στους τοίχους από την εξάντληση.

Μόλις η κόρη της ξεπέρασε το διάστημα των κολικών, αυτή η μητέρα πίστεψε ότι είχε ξεπεράσει και την ευαισθησία της στα γαλακτοκομικά προϊόντα και έτσι όταν έγινε ενός, ξεκίνησε σιγά-σιγά να τις δίνει κάποια γαλακτοκομικά.

Τελικά χρειάστηκε να περάσουν άλλα δύο χρόνια μέχρι αυτή η μητέρα να συνειδητοποιήσει ότι οι εκτός ελέγχου εκρήξεις θυμού τής κόρης της οφείλονταν στην κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων.

Μόλις της αφαίρεσε τα γαλακτοκομικά η κόρη της ηρέμησε.

Η μητέρα αυτή χαρακτηριστικά λέει «τώρα πια, μπορώ αμέσως να καταλάβω πότε έχει βάλει στα κρυφά λίγο γάλα στο πρωινό της. Γίνεται αυτόματα αγενής και αδιάφορη, αντί για το συνηθισμένο της που είναι ένα πολύ γλυκό εξάχρονο κορίτσι, γεμάτο ενεργητικότητα».

Η δεύτερη κόρη αυτής της μητέρας είχε ευαισθησία σε πολλές τροφές, η οποία παρουσιάστηκε όταν ήταν τριών μηνών.

«Η ανακάλυψη όλων αυτών των ευαισθησιών ήταν μια αργή και επώδυνη διαδικασία. Ξεκινήσαμε με τον οικογενειακό μας γιατρό ο οποίος δεν μπόρεσε να διαγνώσει από πού προέρχονταν τα εξανθήματα που είχε, αλλά μας έστειλε σε έναν δερματολόγο.

Ο δερματολόγος με τη σειρά του μας έστειλε σε έναν ειδικό παιδιατρικό δερματολόγο, ο οποίος διέγνωσε ατοπική δερματίτιδα και πρότεινε ορισμένες τροφές σαν την πιθανή αιτία αυτής της αντίδρασης.

Είχα ήδη υποψιαστεί κάτι τέτοιο και είχα αρχίσει να αφαιρώ αυτά που γνώριζα σαν τα πιο συνηθισμένα αλλεργιογόνα.

Στις ΗΠΑ όμως είναι πολύ δύσκολο κανείς να ξεφύγει από το σιτάρι και το καλαμπόκι, αν καταναλώνει έστω και μικρή ποσότητα τυποποιημένων τροφών.

Μετά από σκληρή δουλειά και τη βοήθεια ενός υπέροχου βιβλίου που ονομάζεται “Is This Your Child” της Doris Rapp, κατάφερα να ανακαλύψω σχεδόν όλες τις αλλεργίες της μέχρι να γίνει ενός.

Τις μονές δύο που δεν είχα ακόμα ανακαλύψει, ήταν η σοκολάτα (αν και την υποψιαζόμουν, δεν την είχα επιβεβαιώσει γιατί δεν την έτρωγα συχνά) και τη βρώμη, η οποία δεν μου είχε περάσει από το μυαλό.»

Το μωρό αυτό δεν έδειχνε κανένα ενδιαφέρον για στερεές τροφές μέχρι το τέλος του πρώτου χρόνου της ζωής του.

Η μητέρα αυτή αφαίρεσε πολύ σχολαστικά όλες τις αλλεργιογόνες τροφές από το διαιτολόγιο τής κόρης της και από το δικό της και τώρα αναφέρει ότι η κόρη της είναι σε θέση να τρώει φιστίκια, βρώμη και καλαμπόκι, χωρίς να έχει κάποια αλλεργική αντίδραση.

Προσφέροντας αυτές τις τροφές σπάνια και ακολουθώντας μια δίαιτα κατ’ εναλλαγή, η μητέρα αυτή ελπίζει να προστατεύσει την κόρη της από την ανάπτυξη νέων αλλεργιών.

Image by Freepik

Άλλες επιλογές

Άλλοι τρόποι αντιμετώπισης των αλλεργιών περιλαμβάνουν τη χρήση φαρμακευτικής αγωγής, ανοσοθεραπείας και αλλεργικών εξετάσεων.

Αυτοί οι τρόποι μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμοι όταν πρόκειται για αλλεργιογόνα που δεν μπορούν να αποφευχθούν με ευκολία, όπως η γύρη, η σκόνη ή άλλα περιβαντολλογικά αλλεργιογόνα.

Το να αλλάξουμε το περιβάλλον ενός αλλεργικού παιδιού, απογυμνώνοντάς για παράδειγμα το δωμάτιό του, συχνά βοηθάει. Το αποτέλεσμα όμως είναι να μοιάζει το δωμάτιό του σαν στρατώνας.

Χωρίς κουρτίνες, στόρια ή πατζούρια, πάπλωμα, χαλιά, υφασμάτινες καρέκλες ή πολυθρόνες, μαλλιαρά κουκλάκια (εκτός από αυτά που είναι φτιαγμένα με υποαλλεργικό υλικό, μέσα και έξω) ή κατοικίδια ζώα.

Τα μαξιλάρια θα πρέπει να είναι φτιαγμένα από συνθετικό (υποαλλεργικό) υλικό, οι κουβέρτες να είναι βαμβακερές ή συνθετικές και θα πρέπει να πλένονται κάθε εβδομάδα.

Το στρώμα θα πρέπει να είναι κλεισμένο μέσα σε πλαστικό και τα έπιπλα να είναι σε φυσικό ξύλο ή πλαστικό.

Η ντουλάπα θα πρέπει να έχει μόνο τα ρούχα της εποχής, χωρίς να έχει άλλα φυλαγμένα ρούχα.

Ο χώρος κάτω από το κρεβάτι θα πρέπει να παραμείνει άδειος.

Αν υπάρχει σύστημα κλιματισμού, οι σχισμές θα πρέπει να σκεπάζονται με μουσελίνα, για να μπορεί εύκολα να βγαίνει και να πλένεται.

Οι τοίχοι και τα έπιπλα θα πρέπει να καθαρίζονται σχολαστικά κάθε τρεις μήνες.

Αν χρησιμοποιείται υγραντήρας, θα πρέπει να διατηρείται πολύ σχολαστικά καθαρός.

Ορισμένες οικογένειες έχουν ανακαλύψει ότι οι μηχανές καθαρισμού του αέρα είναι μια πολύ καλή επένδυση.

Η χρήση σαπουνιού και απορρυπαντικού χωρίς άρωμα και η αποφυγή προϊόντων με επιπρόσθετα, όπως το σπρέι των μαλλιών, αποσμητικά, πάνες μιας χρήσης, μωρομάντηλα και άλλα προϊόντα υγιεινής, έχουν βοηθήσει αρκετές οικογένειες.

Κάτι άλλο που επίσης μπορεί να βοηθήσει, είναι η αποφυγή του καπνού και των έντονων οσμών, όταν αυτό είναι δυνατόν, όπως π.χ. τα καυσαέρια, η τσίκνα, ο καπνός από τα συστήματα κεντρικής θέρμανσης, οι μπογιές, τα εντομοκτόνα και άλλα χημικά, τα μονωτικά υλικά, το άχυρο κ.ά.

Η πρόληψη για τα επόμενα παιδιά

Όταν μια οικογένεια έχει εμπειρία από ένα αλλεργικό παιδί, τότε οι γονείς θέλουν να αποφύγουν αλλεργικά προβλήματα στα επόμενα παιδιά τους.

Μελέτες έχουν δείξει ότι όταν η μητέρα αποφύγει όλες τις τροφές στις οποίες κάποιο μέλος της οικογένειάς της παρουσιάζει ευαισθησία, καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της γαλουχίας, τότε τα επόμενα παιδιά έχουν λιγότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν αλλεργικά συμπτώματα (Chandra 1989).

Το να αποφύγει η μητέρα να παίρνει μεγάλες ποσότητες από οποιαδήποτε τροφή στη διάρκεια της εγκυμοσύνης της, μειώνει τις πιθανότητες το μωρό να παρουσιάσει αλλεργία σε αυτήν την τροφή.

Μια μητέρα αφηγείται την περίπτωση της κόρης της, η οποία συχνά ξυπνούσε με πόνο και μετά δυσκολευόταν να ξανακοιμηθεί. Ήταν επίσης υπερβολικά κολική και συχνά έβγαζε γάλα.

Ο πόνος, οι κολικοί και οι εμετοί ανησύχησαν αυτήν τη μητέρα, αλλά ήταν τόσο κουρασμένη από τη συνεχή προσπάθειά της να την παρηγορήσει, που δεν μπορούσε να σκεφτεί τι άλλο θα μπορούσε να κάνει.

Όταν η κόρη της ήταν σχεδόν ενός έτους, η μητέρα έμαθε ότι ο άνδρας της σαν μωρό πέρασε όλον τον πρώτο χρόνο της ζωής του έχοντας διάρροια.

Το ζευγάρι αυτό αφαίρεσε τα γαλακτοκομικά προϊόντα από το διαιτολόγιό τους καθώς προετοιμάζονται για μια μελλοντική εγκυμοσύνη, γιατί δεν ήθελαν να ρισκάρουν και το επόμενο μωρό τους να έχει προβλήματα από την πρωτεΐνη του γάλακτος.

Η κόρη τους πίνει γάλα αλλά μονάχα περιστασιακά και τότε μόνο μια ή δύο γουλιές. Η μητέρα αυτή πιστεύει ότι η κόρη της ξέρει από μόνη της ότι χρειάζεται να το αποφεύγει.

Σε αντίθεση με προηγούμενες συμβουλές, ότι μια θηλάζουσα μητέρα που αφαιρεί τα γαλακτοκομικά προϊόντα από το διαιτολόγιό της, θα πρέπει να καταναλώνει άλλες τροφές πλούσιες σε ασβέστιο και/ή να παίρνει συμπληρώματα ασβεστίου, οι πρόσφατες οδηγίες δεν υποστηρίζουν αυτήν την ιδέα.

Οι μητέρες των οποίων το διαιτολόγιο είναι χαμηλό σε ασβέστιο δεν φαίνεται ότι διατρέχουν κίνδυνο, ούτε από χαμηλά επίπεδα συγκέντρωσης ασβεστίου στο γάλα τους, ούτε στα κοκάλα τους (Auerbach 1999, Lawrence 1999).

Δεν έχει ποτέ αποδειχθεί ότι υπάρχει κάποια σχέση ανάμεσα στην ποσότητα ασβεστίου που παίρνει μια μητέρα και στην ποσότητα ασβεστίου που υπάρχει στο γάλα της.

Οι μητέρες που αποφεύγουν πιθανά αλλεργιογόνα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους φαίνεται να έχουν λιγότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν προ-εκλαμψία, πρήξιμο και μυκητιάσεις.

Έχουν επίσης λιγότερα προβλήματα με συνάχι κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους (Stigler 1985).

Αυτά τα οφέλη μπορεί να αποζημιώνουν κατά ένα βαθμό τις μητέρες που αποφασίζουν να αφαιρέσουν από το διαιτολόγιό τους τροφές που τους αρέσουν.

Οι έγκυες γυναίκες μπορεί να προτιμούν να μένουν μέσα τις ημέρες εκείνες όπου τα επίπεδα της γύρης είναι πολύ αυξημένα.

Έρευνες έχουν δείξει ότι υπάρχει μια εποχικότητα με αύξηση στις αποβολές, στις αιμορραγίες σε προχωρημένη εγκυμοσύνη, στο υπερβολικό πρήξιμο και στις εξωμήτριες εγκυμοσύνες, την περίοδο όπου τα επίπεδα της γύρης είναι πολύ υψηλά.

Χαρακτηριστικά στις ΗΠΑ, έχει παρατηρηθεί ότι 10 ημέρες μετά από την αύξηση των επιπέδων γύρης ενός από τα συνηθισμένα αγριολούλουδα (του ragweed), τα νοσοκομεία δέχονται τις περισσότερες περιπτώσεις γυναικών με τοξιναιμία της κύησης (Stigler 1985).

Παρ’ όλο που η προσπάθεια να μειώσουμε την έκθεσή μας σε αλλεργιογόνα μπορεί να είναι πολύ κουραστική και δύσκολή, τα αποτελέσματα αξίζουν τον κόπο.

Είναι φανταστικό το να βλέπει κανείς ένα παιδί να μεταμορφώνεται από γκρινιάρικο, ευέξαπτο, επιθετικό, με ευαισθησία σε εξανθήματα, που «δεν ξέρει τι του φταίει» και δεν μπορεί να κοιμηθεί εύκολα, σε ένα ευχάριστο και εύκολο παιδί, με καθαρό δέρμα που κοιμάται πολύ καλά.

Όταν οι γονείς δουν αυτήν την δραματική αλλαγή, τότε είναι πρόθυμοι να κάνουν οτιδήποτε περνάει από το χέρι τους προκειμένου να βοηθήσουν το παιδί τους.

Πηγές:
Blair, H. Natural history of childhood asthma: a 20-year follow-up. Arch Dis Child, 1977, 52:613-19.
Chandra, R., Puri, S., and Hamed, A. Influence of material diet during lactation and use of formula feeds on development of atopic eczema in high risk infants. Br Med J, 1989; 299:228-30.
Crook, W. Tracking Down Hidden Food Allergies. Jackson, Tennessee: Professional Books, 1978.
Crook, W. You and Allergy. Jackson, Tennessee: Professional Books, 1984.
Gerrard, J. Food allergy: two common types as seen in breast and formula fed babies. Ann Allergy 1983; 
50:375-79.
Gruskay, F. Comparison of breast, cow and soy feedings in the prevention of onset of allergic disease: a 15-year 
prospective study. Clin Pediatr 1982; 21(8):486-91.
Host, A., Husby, S., and Osterballe, O. A prospective study of cow’s milk allergy in exclusively breastfed 
infants. Acta Paediatr Scand 1988; 77:663-70.
Jandl, A. Allergies. NEW BEGINNINGS Mar-Apr 1996; 40-41.
Kahn, A., Mozin, M., Gasimir, G., et al. Insomnia and cow’s milk allergy infants. Pediatrics, 1985; 76:880-85.
Le Leche League International. THE WOMANLY ART OF BREASTFEEDING. Schaumburg, Illinois: LLLI, 
1997.
Lawrence, R. Breastfeeding: A Guide for the Medical Profession, 5th edition. St. Louis: Mosby, 1999.
Lesniewski, L. Coping with allergies. NEW BEGINNINGS Sept-Oct 1988; 140-42.
Merrett, T., et al. Infant feeding and allergy: 12-minth prospective study of 500 babies born into allergic families. 
Ann Allergy 1988; 61:13.
Mohrbacher, N. and Stock, J. THE BREASTFEEDING ANSWER BOOK. Schaumburg, Illinois: LLLI, 1997.
Rapp, D. Is This Your Child? New York: William Morrow and Company, Inc., 1991.
Rapp, D. Sneezing, Wheezing and Scratching. Los Altos, California: The ECR Collection, 1974.
Riordan, J. and Auerbach, K. Breastfeeding and Human Lactation. Boston, Massachusetts: Jones and Bartlett, 
1999.
Saarinen, U. and Kajosaari, M. Breastfeeding as prophylaxis against atopic disease: prospective follow-up 
study until 17 years old. Lancet 1995; 346:1065-69.
Schee, C. Late solids and allergies. NEW BEGINNINGS Sept-Oct 1988; 142-43.
Shircliff, S. Bottoms up. NEW BEGINNINGS Mar-Apr 1995; 43-44.
Stigler, D. Preventive dietary management: prenatal, neonatal and in infancy. Clin Ecol 1985; 3:1:50-54.
Sutin, R. Eliminating foods worked wonders. NEW BEGINNINGS Sept-Oct 1988; 145.

Αυτό το φυλλάδιο είναι μετάφραση του φυλλαδίου Νο. 925-17 “Allergies” (May 2000) της Karen Zertzke, MEd, IBCLC, RLC – 
© 2000 LLLI

Μετάφραση: Φλωρεντία Χρυσικού
Επιμέλεια: Πηνελόπη Καραγκούνη    

Πηγή        

Αφήστε μια απάντηση